over het Avondmaal in Kerkespraak 2015-8
over het Avondmaal in Kerkespraak 2015-8
Zie ook hier
Uit Kerkespraak 2015-8
De maaltijd in de kerk
Op het moment dat ik dit schrijf, hebben we zojuist Avondmaal gevierd in de kerk. Eigenlijk moet je zeggen: “Heilig Avondmaal”. De tafels mooi gedekt met wit linnen. Kleine bekertjes en stukjes brood. Vanouds heeft het iets plechtigs. We gedenken immers het lijden en sterven van Jezus, Gods Zoon.
Ik weet dat in de gemeente sommige mensen denken dat zij daarbij niet welkom zijn. Vroeger werd er verwezen naar I Korintiërs 11: 17 v.v., waar de apostel Paulus de mensen waarschuwt voor onwaardig gedrag aan de tafel van de Heer. Persoonlijk heb ik daar heel andere gedachten over en Paulus heeft wel meer geschreven dat we nu met een korreltje zout nemen. In I Korintiërs 11 schrijft hij dat een vrouw die haar hoofd niet bedekt, zich maar beter kan laten kaalknippen. In de kerk van de vroege christenen lagen de dingen anders dan nu.
Dat geldt ook voor het Avondmaal. De gelovigen kwamen in huisgemeenten op zondagavond samen. Overdag moesten ze gewoon werken. Er werd begonnen met een gezamenlijke maaltijd, daarna werd gebeden, gezongen en verteld over het geloof. De mensen namen hun eigen eten mee en soms had het gemeentelid waar men te gast was nog wel wat extra. Het avondmaal was dus met recht een echte maaltijd waar volop werd gegeten en gedronken.
Zo ook de Pesachmaaltijd die Jezus kort voor zijn gevangenneming met de leerlingen vierde. Daar was meer dan het ene kleine stukje brood en dat kleine slokje wijn zoals nu. Zo is de maaltijd van de kerk in de loop der eeuwen veranderd, die is heel bijzonder geworden en het eten en drinken is eigenlijk alleen symbolisch. In die zin moet ik ook denken aan de wijn. Laatst hadden we in de vergadering van diakenen de vraag of we niet alleen druivensap moeten schenken. In ’t Vonder doen we dat ook. Het is bij de viering van het Avondmaal in de kerk soms wat onhandig omdat sommigen een bekertje met druivensap willen en anderen wijn.
Hoe belangrijk is dat? Het gaat (zo zie ik dat) vooral om de symboliek. Bij de vrucht van de wijnstok kun je denken aan een verwijzing naar Johannes 15 – de wijnstok en de ranken, maar vooral de symboliek van het Koninkrijk van God, zoals dat in de Pesachmaaltijd ook herdacht wordt. De toekomst van vreugde en nieuw leven. Moet dat met alcohol, of kan dat ook zonder? In de tijd van Jezus werd door jong en oud vooral wijn, soms aangelengd met water, gedronken omdat de kwaliteit van het water veel minder was. De Bijbel zegt niets over de kleur van de wijn. In de Evangelisch Lutherse Kerk schenken ze witte wijn. Wij kiezen voor de rode wijn om de symboliek; verwijzend naar het land van belofte en naar het bloed van Jezus. Maar in de Bijbel staat niet dat het moet, zoals wij dat gewend zijn.
In de viering van de Pesachmaaltijd zijn ook de kinderen van harte welkom. Iedereen die wil delen in het feest mag meedoen. Drinkend uit de ene beker. Iets daarvan laten wij zien bij het Avondmaal zoals wij dat vieren. Anders dan toen, maar nog steeds verbonden met het verhaal van bevrijding en toekomst.
Ds. R. Kloosterziel.
In de kerkenraadsvergadering in november 2015 is besloten dat er alleen alcoholvrije wijn wordt geschonken. Mede omdat steeds meer mensen geen alcohol willen of mogen en omdat er regelmatig kinderen meedoen aan het Avondmaal.
Leest u ook eens Lied 385 uit het Liedboek, een tekst van Hanna Lam.
De tafel van samen, de tafel is gedekt, wij mogen komen eten en niemand word vergeten, de tafel van samen de tafel is gedekt. 't Geheim van het leven wordt zo maar verstrekt.
Wij delen, wij delen gewoon het dagelijks brood. Dit brood houdt ons in leven, door God is het gegeven. Wij delen, wij delen gewoon het dagelijks brood en denken aan Jezus, zijn lijden, zijn dood.
De tafel van samen, de tafel van het goed, daar wordt de wijn geschonken en mondjesmaat gedronken. De tafel van samen, de tafel van het goed, daar vinden wij vrede, in overvloed.
Wij vieren de maaltijd, wij vieren samen feest. Hier durven wij te dromen dat alles goed zal komen. Wij vieren de maaltijd, wij vieren samen feest in naam van de Vader, de Zoon en de Geest.
|