Dominee Cornelis Alberti 1821-1859
Dominee Cornelis Alberti 1821-1859
In 1821 wordt dominee Cornelis Alberti als predikant aan deze kerk verbonden. Hij is nog jong, vrijgezel, en hij betrekt de boerderij achter de kerk, die als pastorie dienst doet.
De dominee leeft nl. van de inkomsten uit de pastoralia, 25 ha. cultuurgrond en is dan tevens boer. Gelukkig trouwt hij met een boerendochter uit Broekhuizen die hem ook op de boerderij uitstekend kan bijstaan.
Dominee Alberti is een predikant van zijn tijd. De tijd van de prediking van de goede, verlichtte mens, wiens hoogste doel het moest zijn braaf te leven. Een predikant, die zijn gemeente hier zondag aan zondag op wees en die hen dit leven voorleefde. Braaf, deugdzaam en hoogstaand! Een dominee overtuigd van het bestaansrecht van de Hervormde kerk en overtuigd van de waarde van haar traditie. Prekende vanaf deze preekstoel in het besef een klein radertje te zijn in Gods uurwerk.
Evenals zijn collega-predikanten moet de aantrekkingskracht van de afgescheiden dominee De Cock op zijn gemeenteleden hem met stomheid hebben geslagen. Dat gewone kerkmensen, meestal eenvoudige lieden zich van hem, de universitair gevormde, afkeren, is voor hem onbegrijpelijk. Dat zij zich niet alleen gewoon aansluiten bij de afscheiding van 1834, maar dit ook nog met aan Bijbelstudie ontleende argumenten kunnen verdedigen, is een bittere ervaring, zeker voor dominee Alberti, die zo veel van zijn gemeenteleden de kerk ziet verlaten
Wat zijn de feiten? In 1835 al wordt in Weerwille een Chr. Afgescheiden gemeente gesticht. In 1842 wordt ze door Gedeputeerde Staten officieel erkend. In 1843 sticht Wolter Kok, voormalig boer uit Dwingeloo en predikant te Berghuizen, de eerste opleiding voor afgescheiden predikanten. Ook in Berghuizen en zo werd de eenvoudige boer professor.
En waarom dit alles? Omdat de afgescheidenen terug willen naar de prediking van de oude rechtzinnige leer van zonde, verlossing en dankbaarheid. Maar ook uit onvrede met het collatierecht, dat gewone kerkleden geen inspraak geeft over de keuze van de eigen voorganger.
Vooral de eenvoudige, bij de kerk en geloof betrokkene stak dit diep. Van de zestien Drentse dorpen, waar een afgescheiden gemeente ontstond, vielen er vijftien onder het collatierecht!
Tenslotte is het opvallend, dat veel afgescheiden gemeenten gesticht werden in kerkloze buurtschappen. Deze buurtschappen, die geen eigen predikant hadden stonden vaak onder invloed van schoolmeesters of oefenaars, die zich door zelfstudie gevormd hadden.
Er ontstaat in de ambtsperiode van dominee Alberti een diepe kloof in kerkelijk Ruinerwold, een afsplitsing van deze kerk, de kerk van Blijdenstein. Een afsplitsing die een litteken nalaat, dat tot op de dag van vandaag gevoeld wordt. Er behoeft geen schuldvraag gesteld te worden! Dominee Alberti meende het goed- hij voelde zich als bestudeerd voorganger de deskundige en aangewezen voorvechter van de oude kerk. De christelijke afgescheidenen meenden het ook goed. Zij verlieten de kerk, omdat zij niet anders konden. Om des gewetens wille! Het principe ging hen boven de traditie van de oude kerk, boven de herinnering aan de generaties voorouders, die deze kerk hadden gebouwd en in stand gehouden. Tegenover het oude Hervormde standpunt kost wat kost de kerk van binnenuit op te bouwen, stond het latere Gereformeerde standpunt van de kerkverlating terwille van de leer.
De kloof bestaat nog, zij het niet meer zo diep. U bent er vandaag getuige van door uw bezoek aan de twee kerken. De jonge Gereformeerde kerk van Berghuizen, de kerk van de afscheiding en de Hervormde kerk van Blijdenstein, de kerk van de traditie van het voorgeslacht. Beide kerken hebben echter een belangrijk goed gemeen:
de opengeslagen bijbel die hen in Weerwille van alles verbindt!
Ik eindig met de traditie, dat hoort in een prachtige, oude Hervormde kerk als deze.
Dominee Alberti had drie zonen. De jongste, Jan Derk Alberti, werd boer en stamvader van het bekend veefokkersgeslacht der Alberti's. De achterkleinzoon van de dominee, ook een Jan Derks en thans ruim tachtig jaar oud, was jarenlang president-kerkvoogd van de kerk in Blijdenstein. Een treffend beeld! Cornelis Alberti wijdde een groot deel van zijn leven aan deze kerk en was eens boer. Zijn achterkleinzoon was boer en zette zich eveneens jarenlang in voor deze kerk. Over traditie gesproken!
In het grasveld achter de kerk vindt u de graven van dominee Cornelis Alberti, zijn vrouw en van twee van hun jong gestorven kinderen. Graven met een verhaal!
de hele lezing
|